เดี๋ยวนี้ เราไม่ได้เข้าถึงหัวใจของพุทธศาสนา ในลักษณะเช่นนี้ ถือพุทธศาสนาตาม ๆ กันมา ก็เป็นอันว่า มันเป็นเรื่องแบบหรือเป็นเรื่องพิธีไปเสียหมด หลักธรรมะกลายเป็นเรื่องพิธีประเพณีไปเสียหมด หลักธรรมะมากลายเป็นเรื่องพิธีประเพณีไปเสียหมด มันก็มีมากมายมหาศาล แล้วก็ไม่น่าจะพูด เพราะพูดแล้วมันก็กระทบกระเทือน สิ่งที่ไม่เคยมีและยุ่งยากลำบาก มันก็มีขึ้นมา จนยุ่งยากลำบาก ลองพูดดูสักอย่างสองอย่าง ทั้งที่รู้ว่ามันกระทบกระเทือน เช่นว่าบวชนาคอย่างนี้ ครั้งพุทธกาล พ่อแม่ไม่ได้รู้ไม่ได้เห็นหรอกไปบวชกับพระพุทธเจ้า อยู่กับพระพุทธเจ้า แล้วก็เป็นพระอรหันต์ไปเลย พอมาเดี๋ยวนี้ ทำไมล่ะ? ต้องมีฆ่าควายเท่านั้นตัว ฆ่าหมูเท่านั้นตัว กินเหล้าเท่านั้นเท่านี้ แล้วก็ไปกู้หนี้ยืมสินเขามา เอานาไปจำนำเพื่อมาบวชลูกชายหลานชาย แล้วจะเรียกว่าอย่างไร? มันไม่เคยมีแล้วมันก็มีขึ้นมา หือว่าจะทอดกฐินอย่างนี้ กฐินในครั้งพุทธกาลบางทีไม่ได้เกี่ยวกับชาวบ้านเลย พระได้เศษผ้ามาแต่ไหน ก็มารวมกันเข้าทำเป็นกฐิน แล้วก็ทำกฐินสำเร็จรูปเป็นกฐิน โดยที่ไม่ได้มีชาวบ้านเข้าไปเกี่ยวข้องสักคนหนึ่งก็มี โอ้, เดี๋ยวนี้ เป็นอย่างไรล่ะทอดกฐินน่ะ! แล้วมันไม่ใช่เพียงแต่เป็นอย่างนั้นนะ ทำทำลายเศรษฐกิจของประเทศชาติ ทำลายเศรษฐกิจของประเทศชาติ ประเทศชาติต้องเสียเงินมาก ต้องเสียเวลามาก ต้องสูญเสียสิ่งที่ควรจะได้ไม่ควรสูญเสีย ทำลายเศรษฐกิจของประเทศชาติมหาศาล นี่พิธีบวชนาค พิธีกฐิน พิธีอะไรต่าง ๆ ซึ่งมันไม่เคยมี เดี๋ยวนี้ มาอยู่ในพิธี ประเพณี พิธีอย่างนี้เสียหมด
ถ้าย้อนกลับไปทำเหมือนครั้งพุทธกาล ไม่กล้า เคยคุยเคยถามแล้ว ไม่กล้า เพียงแต่ว่างานศพไม่เลี้ยงเหล้า นี่ไม่กล้า เพียงแต่ว่าทอดกฐินไม่เลี้ยงเหล้านี่ไม่กล้า เจ้าภาพไม่กล้า เจ้าภาพต้องไปกู้ยืมเขามา หามาเลี้ยงให้เกิดเป็นภูตผีปีศาจขึ้นมาในสังคมนั้น แล้วก็ว่าทำบุญทำกุศล นี่ขอให้มองลงไปตรงข้อที่ว่า พิธีต่าง ๆ นั้น มันหมดความเป็นพุทธศาสนา พิธีต่าง ๆ นั้นมันหมดความเป็นพุทธศาสนา ระวังให้ดี ขอให้รักษาไว้ให้ได้ ให้ดึงกลับเอามาให้ได้ แล้วพุทธศาสนาก็จะมี จะยังคงอยู่กับเรา
พุทธทาสภิกขุ
คู่มือพุทธศาสนา
สมาธิเป็นเหตุเกิดปัญญา 